
Zie jij op tegen de gesprekken aan de kersttafel? Of zijn de feestdagen voor jou één grote bron van prikkels? In dit artikel geef ik je tips om de controle te bewaren.
Je bent niet de enige
Niemand geeft het graag toe, maar de feestdagen zien er bij de meeste mensen niet uit zoals in de kerstfilms. En dat is niet zo vreemd: wanneer verschillende generaties samenkomen, durven die wel eens van mening te verschillen. Combineer dat met stress bij de volwassenen, verveling bij de kinderen en misschien wat te veel alcohol bij het eten, en je krijgt een explosieve sociale cocktail. Kortom, het ligt niet aan jou.
Hoe het vaak begint
Misschien heb je een tante die graag dingen zegt als: “Oei, ben je wat dikker geworden?” Of roept je vader steevast: “In mijn tijd was het anders”, waarop de twintigers met hun ogen rollen en “OK, boomer” zuchten. Of misschien is het een kwestie van tijd voor de kinderen roepen: ”Ik lust dat niet!” of “Ik verveel mij. Mag ik dan nu gaan gamen?” Wees gerust: ik merk in mijn praktijk dat elke familie een variant heeft op dit scenario.
Neem de controle terug
Krijg je hartkloppingen van het vooruitzicht? Wees de stress dan dit jaar te slim af. Want er zijn wel degelijk dingen die je kan doen. Een eerste stap is patroonherkenning. Wat je ziet aankomen, kan je bijsturen. Is er een moment waarop het gesprek telkens ontspoort? Of is er iemand die steevast het bloed vanonder je nagels haalt? Bereid je er dan op voor. Hier zijn enkele manieren om de controle over de situatie te behouden.
1. Ga niet in op controversiële uitspraken
Sommige mensen houden van drama. Ze gooien met plezier een stok in het hoenderhok, zeker na een paar glaasjes. Het bespaart je een pak ergernis als je hier niet in meegaat. Bekijk het gesprek niet als een wedstrijd met winnaars en verliezers. Je hoeft niet te reageren op elke controversiële uitspraak. Je kan ook gewoon glimlachen en over iets leukers beginnen.
2. Trek je terug als het moet
Ben je gevoelig? Dan kunnen de feestdagen extra overweldigend zijn. Plan bewust wat tijd voor jezelf in, voordien én achteraf. De gemoedstoestand voor je het feest binnenstapt, maakt een wereld van verschil. Zorg dat je goed uitgerust bent. Wordt het je teveel? Trek je dan even terug. Doe buiten of op het toilet een korte ademhalingsoefening, meditatie of visualisatie om je geest te kalmeren.

3. Verzamel geen ergernissen
Wanneer iets je irriteert, ga je daar vanzelf extra op letten. Hierdoor reduceer je iemand in je hoofd tot diens slechtste eigenschap, zoals de luide nonkel of de ongemanierde tiener. Je gaat als het ware bewijsmateriaal verzamelen om achteraf te kunnen zeggen: ‘Zie je wel, het was weer zover’. Hierdoor maak je het onbewust erger. Want de enige die last heeft van die ergernis, ben jij zelf.
4. Focus op dankbaarheid
Wat ook helpt, is je focus te verleggen naar wat wél goed is. Ga de tafel rond en probeer in je hoofd een positieve eigenschap op te noemen van iedere aanwezige. Misschien moest je vroeger geweldig lachen om de moppen van je opa. En weet je nog, dat eerste woordje van je kleindochter? Haal herinneringen op aan leuke momenten. Hierdoor slaat de sfeer vanzelf om in de goede richting.
5. Stuur het gesprek
Zoek op voorhand onderwerpen waar jullie fijn over kunnen praten. Denk na over wat er het voorbije jaar is gebeurd in het leven van de aanwezigen, en vraag hen ernaar: Hoe was de vakantie? Hoe gaat het met de hond? Zo stuur je het gesprek naar verbinding. Oprechte interesse is een krachtig tegengif. Want uiteindelijk wil iedereen zich gewoon gezien en gehoord voelen.
6. Beslis om te genieten
Misschien zijn het niet de gesprekken die je storen. Misschien vind je Kerstmis gewoon niet leuk omdat het geforceerd is, of te commercieel. Je bent zeker niet de enige die verzet voelt tegen de overconsumptie. Maar hoewel het terechte emoties zijn, helpen ze je op het moment zelf niet verder. Probeer die gedachten even te parkeren en toch te genieten van het moment.
7. Zie cadeautjes voor wat ze zijn
Ook geschenken kunnen een bron van ergernis zijn. Je krijgt iets dat niet bij je past of je geeft elk jaar meer dan je krijgt. Wat helpt, is dit ritueel te zien voor wat het is: een uiting van liefde. Het maakt eigenlijk niet uit hoeveel iets gekost heeft en of je het kan gebruiken. Dat foute cadeau dat je nu krijgt, is misschien ooit het enige tastbare dat je nog van die persoon hebt. Koester het dus en wees dankbaar.

Zelfs het meest foute cadeau is een uiting van liefde.
8. Wees lief voor jezelf
En wat met die gemene opmerkingen? Die bestrijd je alleen met zelfliefde: als jij sterk in je schoenen staat, voel je je minder aangevallen. Wie zichzelf graag ziet, kan beter relativeren en loslaten. Zorg dus dat je in je kracht staat. Wees je bewust van je triggers. Zelfinzicht maakt alle gesprekken veel draaglijker. Jij weet dat je goed genoeg bent. Geen enkele externe mening kan je dan nog uit je lood slaan.
9. Formuleer een intentie
Bepaal voor jezelf wat de intentie is voor de avond. Bijvoorbeeld: “Ik ga genieten van dit lekkere eten”, “Ik doe mijn best en dat is goed genoeg” of “Ik zie mezelf graag, wat anderen ook zeggen”. Wanneer je voor jezelf geformuleerd hebt wat je doel is, krijg je een gevoel van controle en rust. Visualiseer dus nu al het ideale scenario. Dan heb je meer kans dat alles ook echt verloopt zoals jij het wilt.
Het begint bij bewustwording
Uiteindelijk komen alle tips op hetzelfde neer: ken jezelf. Want de wereld om je heen kan je niet veranderen – alleen hoe je erop reageert. Meditatie is dan ook de perfecte manier om je weerbaarheid te verhogen in aanloop naar de feestdagen. De meditaties, visualisaties en ademhalingsoefeningen in de app Bewust Mediteren helpen je daarbij. (Tip: zoek je nog een leuk kerstgeschenk? Ontdek dan onze geschenkbon.) Ik wens je warme en deugddoende feestdagen toe. Graag tot in 2025!