Wat moet je doen als je niet in slaap geraakt? Kan het kwaad om een nachtje door te werken? En wat gebeurt er terwijl we slapen? In dit artikel geef ik je praktische tips voor een gezonde nachtrust.
“Ik heb niet veel slaap nodig”
Weinig slapen: het is iets waar mensen graag mee uitpakken. Het lijkt zelfs goed te zijn voor je imago. Denk maar aan politici die ‘nachtje door’ onderhandelen of zakenmensen die mails beantwoorden op onmogelijke uren. Er is ook een naam voor: hustle culture of de druktecultuur. Slapen wordt gezien als een verspilling van kostbare tijd. Of zoals Jon Bon Jovi het zingt: I’ll sleep when I’m dead.
Een hartaanval op de loopband
Maar die ‘altijd-actief’-cultuur eist ook slachtoffers. Zo zakte de Amerikaanse CEO van BMW door zijn benen tijdens een presentatie en stierf de Indische CEO van SAP op 42-jarige leeftijd aan een hartaanval op zijn loopband. Je kent zelf ongetwijfeld ook voorbeelden van hardwerkende mensen die een stapje terug moesten doen. Niet omdat ze dat wilden, maar omdat hun lichaam het in hun plaats besliste.
Waarom verafgoden we slaaptekort?
Het idee van slaap als zwakte is ontstaan tijdens de industriële revolutie, samen met onze obsessie voor productiviteit. Als een bedrijf winst wilde maken, mochten de machines niet stilliggen. En zo zijn we ook gaan denken over ons lichaam. Maar dat is een foute redenering: de mens is geen machine. Wij maken deel uit van de natuur. En in de natuur is recuperatie even belangrijk als groei. Denk maar aan de winterslaap en de nacht: waarom zouden die pauzes bestaan als ze geen functie hadden?
De natuur ‘slaapt’ ook, tijdens de nacht en de winter. Die pauzes zouden niet bestaan als ze geen functie hadden.
Je lichaam herstelt zich ‘s nachts
Tijdens onze slaap gebeurt er belangrijk onderhoud, zowel lichamelijk als mentaal. Eerst kom je in de non-remslaap waarbij je langzaam tot rust komt. Je lichaam repareert zichzelf waar nodig. Daarna kom je in de remslaap: dat is het moment waarop je emoties verwerkt en herinneringen opslaat. Tijdens de nacht herhaalt deze cyclus zich meerdere keren. Het is dus geen goed idee om jezelf die hersteltijd af te nemen.
Tijdens de nacht herstelt het lichaam zich en verwerk je emoties en herinneringen.
Je organen zijn actief in je slaap
In China weet men dit trouwens al langer. Volgens de traditionele Chinese geneeskunde volgen onze organen een specifiek ritme, en werken ze door terwijl we slapen. De lever is vooral actief tussen 1 en 3 uur ‘s nachts; de longen tussen 3 en 5; en van 5 tot 7 is het aan onze darmen. Elk orgaan verwerkt ook een specifieke emotie: de lever verwerkt woede, de longen verdriet en darmen helpen je om los te laten.
Maar wat als je niet kunt slapen?
Helaas kan niet iedereen zomaar slapen wanneer het nodig is. In België gaan er jaarlijks maar liefst 420 miljoen slaappillen over de toonbank. In onze overprikkelde maatschappij is het moeilijker om op een natuurlijke manier in slaap te geraken. Hoe maak je van gezonde slaap opnieuw een prioriteit?
Tips om beter te slapen
Uit onderzoek blijkt dat er twee dingen belangrijk zijn om de slaap te kunnen vatten. Ten eerste moet je de juiste slaapomgeving creëren, bijvoorbeeld door je kamer beter te verduisteren en geen schermen mee te nemen in de slaapkamer. Daarnaast moet je jezelf voorbereiden op een goede nachtrust, bijvoorbeeld door geen koffie te drinken in de namiddag. En wat ook helpt, is een avondritueel volgen.
De kracht van een avondritueel
Ochtendroutines zijn al een tijdje populair: mediteren, sporten of een koude douche nemen om je lichaam klaar te maken voor de dag. Maar ’s avonds hebben we die gewoonte nog niet. We werken, scrollen of kijken tv tot het moment waarop we gaan slapen. Het resultaat? Je ligt in bed nog uren opgefokt te malen of naar het plafond te staren. Met een avondritueel laat je aan je lichaam weten dat het tijd is om uit te rusten.
Met een avondritueel laat je aan je lichaam weten dat het tijd is om uit te rusten.
Probeer het zelf
Je avondritueel kan bijvoorbeeld een wandeling zijn, of een warme douche om de dag letterlijk van je af te spoelen. Misschien kruip je graag in je pyjama op de bank met een kop warme chocolademelk. Je kan een vriend bellen voor een babbel of je favoriete muziek beluisteren. Doe wat stretchoefeningen of schrijf in een dagboek. Of doe de afwas samen met je partner en vertel elkaar wat je hebt meegemaakt. Kies een ritueel waarmee je de dag symbolisch afsluit en tot rust komt.
Waarom meditatie helpt om beter te slapen
Een perfect onderdeel van je avondroutine is natuurlijk meditatie. Mediteren helpt om opnieuw te connecteren met je lichaam. Zo train je jezelf om beter te luisteren naar de vermoeidheidssignalen. Bovendien brengt meditatie je zenuwstelsel tot rust, waardoor slapen makkelijker wordt. Je schakelt bewust over van actie naar recuperatiemodus. En hoe meer je daarop oefent, hoe makkelijker het gaat.
Ga aan de slag met slaapmeditaties
In de app Bewust Mediteren vind je allerlei meditaties die je in een optimale staat brengen om te kunnen slapen. Er is een categorie ‘slaapmeditaties’, maar je vindt er ook muziek die je tot rust brengt. En maak je geen zorgen als je indommelt tijdens het mediteren: het effect werkt door in je onderbewustzijn, ook wanneer je slaapt. Ga je het vanavond proberen? Laat het me weten! Ik wens je alvast een deugddoende nachtrust toe!
